Hoge energieprijzen en mogelijke gevolgen voor uw bedrijf

Beste relatie,

Hierbij ontvangt u de marktupdate_9oktober in het kader van de enorme prijsstijging op de energiemarkt. Dit roept wellicht een aantal vragen bij u op.

Zoals u weet is de prijs van gas en elektriciteit van allerlei factoren afhankelijk. Op ieder moment kan er iets gebeuren, waardoor de prijs schommelt. Prijs van energie komt tot stand op handelsmarkten, die net als financiële markten functioneren.  Zo was het mogelijk in de afgelopen jaren om interessante besparingen te realiseren door op gunstige marktmomenten in te kopen. Helaas is dit jaar alles anders. De energieprijzen staan op het allerhoogte niveau ooit.

Waarom stijgen de energieprijzen?

Door een (wereldwijde) koude winter en relatief koude lente in Europa, is er sprake van zeer lage gasvoorraden. Van een ruim aanbod aan gas tijdens de coronapandemie in 2020, ging de situatie in 2021 naar een krappe marktsituatie. Met als gevolg dat de vulgraad van onze gasvoorraden en reserves, behoorlijk achter loopt ten opzichte van eerdere jaren. En helaas is de winter in aantocht. Daarbij is onze afhankelijk van gaslevering uit het buitenland erg groot geworden, nu we gestopt zijn met de gaswinning in Groningen. Wereldwijd was er ook juist meer vraag naar gas. Enerzijds dus vanwege de koudere wintertemperaturen. Anderzijds omdat gas als fossiele brandstof veel schoner is dan bijvoorbeeld steenkool en het buitenland overschakelt op gas. Deze landen behalen hun klimaatdoelstellingen, door steenkool- en kerncentrales in te ruilen voor gascentrales. Daarbovenop komt dat er in Azië veel meer betaald wordt voor het gas, waardoor bijvoorbeeld LNG schepen (met vloeibaar gas) veel vaker Azië als eindbestemming kiezen. En Europa moet hierdoor met Azië concurreren qua gasleverantie. En ook de verminderde internationale betrekkingen met Rusland en onze afhankelijkheid van het Russisch gas, maakt de situatie er niet eenvoudiger op.

 Hoe heeft het zover kunnen komen?

De aandacht is in de politiek en in onze maatschappij vooral uitgegaan naar de energietransitie en de bijbehorende verduurzamingdoelstellingen. De leveringszekerheid en betaalbare energieprijzen zijn daarbij enigszins uit het oog verloren. Ook heeft de overheid geen regie meer over de energiemarkt, omdat de energiemarkt sinds de liberalisering sterk gedomineerd wordt door commerciële marktpartijen en door een handelsbeurs voor energie die de prijs op basis van vraag en aanbod tot stand laat komen.

Wat zijn de consequenties?

Het resultaat van dit alles is dat de gasprijzen nu gemiddeld met een factor 3-8 hoger (termijnmarkt-dagmarkt) liggen als het prijsgemiddelde van de afgelopen 5 jaren. Afgelopen zomer was er relatief weinig wind in Europa, waardoor de productie van windenergie tegenviel. En dus was er meer gas nodig om elektriciteit te produceren. Ook was er wereldwijd sprake van meer droogte, waardoor waterkrachtcentrales minder stroom konden produceren en Europa minder waterkrachtstroom tot haar beschikking had. De elektriciteitsprijzen worden hoofdzakelijk meegetrokken omhoog door de hogere gasprijs, verminderd aanbod van duurzame energie en ook ondersteund door een stijgende CO2 prijs. Het prijsniveau van de elektriciteitstarieven ligt afgelopen week gemiddeld met een factor 4-5 hoger (zowel termijn-dagmarkt) als het marktgemiddelde van de afgelopen 5 jaren.

Er is nog volop ruimte voor zon- en windenergie. We zullen over moeten gaan van een vraag-gestuurd energiesysteem (zoals het altijd was), naar aanbod-gestuurd energienet. Maar enkel inzetten op volatiele onvoorspelbare energie is onhoudbaar als daar niet evenredig voldoende gascentrales en opslagbuffers tegen over staan. Daarbij zal de smart grids (slimme netten) zijn intrede moeten gaan doen. Op deze manier worden we minder afhankelijk van het weer en kunnen grote verschillen in het energienet opgevangen, zodat onze stroomvoorziening daar geen hinder van ondervindt.

De prijsstijgingen leidt inmiddels tot problemen voor de industrie. Veel bedrijven die bijvoorbeeld hun inkoopposities hebben ingenomen voor 60%, hebben hun productie ook teruggeschroefd naar dit niveau. In Europa zijn al diverse energieleveranciers failliet gegaan, helaas zit dit scenario in Nederland er ook aan te komen. Afgelopen week was het minder goed mogelijk energieoffertes op te vragen en lijkt het erop dat bepaalde energieleveranciers geen nieuwe klanten meer aannemen. Ook gaan we als bedrijven en consumenten merken dat veel producten en diensten duurder worden.

Wat is de (prijs) verwachting?

Op dit moment is de marktsituatie erg complex en zeer onduidelijk.

Hoe lang dit sterk oplopend prijsniveau zal aanhouden blijft gissen. We hebben helaas geen glazenbol. Aan de vraagkant zal veel afhangen òf we een koude winter zullen krijgen met temperaturen onder de seizoen norm.  Aan de aanbodkant is de vraag of de gaslevering uit Rusland weer meer op gang komt en/of LNG schepen meer richting Europa gaan. Veel zal dus afhangen van deze factoren en of we de situatie van schaarste en krapte achter ons kunnen laten. En de vervolgvraag of het de energiemarkt weer lukt om te ontspannen, door een situatie waarbij vraag en aanbod van gas en elektriciteit weer meer in balans is.

Wat betekent dit voor u als ondernemer?

Uw energiekosten kan een zeer grote kostenpost worden, iets om rekening mee te houden qua budgettering.

Door grote schommelingen van energietarieven kan het budget voor de energiekosten ook jaarlijks fluctueren en dat kan een risico vormen., indien de energiekosten een groot gedeelte uitmaken van de omzet.

Indien u nog een (lang)lopend energiecontract heeft, dan zult u weinig merken van de extreme prijsstijgingen. Indien uw contract is afgelopen of binnenkort afloopt, dan zal de energierekening fors hoger uitvallen, ongeacht u kiest voor een variabel, dynamisch tarief (bijvoorbeeld op de dagmarkt) of een vast tarief (termijnmarkt).

De inkoop van energie voor de korte termijn (2022) is extreem duurder geworden. Bij de keuze voor een langdurig energiecontract is de stijging relatief minder groot. Maar let op, in de afgelopen 2 weken is ook zichtbaar dat ook de leveringsjaren 2023 en 2024 in snel tempo duurder worden.

Op de termijnmarkt koopt u voor de toekomst in, dat wil zeggen dat je een vaste prijs afspreekt voor een periode van bijvoorbeeld een jaar. Dit is een defensieve inkoopstrategie en biedt budgetzekerheid, want vooraf kunnen de energiekosten worden gebudgetteerd en worden doorberekend in de kostprijs van het geleverde product of de dienstverlening.

Op de dagmarkt gaat u als klant op basis van een variabele en dynamische prijs met de markt mee, er wordt gehandeld in uur-prijzen voor de levering van de volgende dag. Veelal wordt er een maandgemiddelde op de factuur afgerekend. Afnemers van energie die hun verbruik kunnen sturen, kunnen via deze manier van inkopen voordeel behalen. Door de pieken in het verbruik zoveel mogelijk te laten plaatsvinden tijdens de uren waarbinnen lage tarieven gelden, wordt financieel voordeel gerealiseerd. Echter is pas achteraf inzichtelijk wat u betaald heeft voor uw afgenomen energie.

Uiteindelijk is het nu belangrijk dat u een ‘acceptabele’ prijs tegen een aanvaardbaar risico kunt krijgen.  Het is niet te voorspellen hoe lang de onzekerheid en schaarste in deze markt standhoudt. Mocht u wel een inkooppositie innemen op de termijnmarkt op basis van dit relatief hoge prijsniveau, en de prijzen dalen wel weer medio 2022, dan is het risico aan de andere kant, dat u wel weer langer vast zit aan een hogere inkoopprijs.

Zoals u gewend bent, denkt Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ graag met u mee. Echter blijft u zelf verantwoordelijk voor uw contractportfolio en bijvoorbeeld voor het bijhouden van de afloop (data) van uw energiecontracten.

Wilt u meer weten over uw energiecontract en de inkoopmogelijkheden voor uw bedrijf? Dan kunt u mij bereiken via info@het-snoer-om.nl of 06-44393912.

Investeringen in het verduurzamen van uw energiehuishouding komen met dit soort energietarieven in een veel gunstiger daglicht en rendement te staan.

Voor zonnepanelen en windenergie wordt de economische opbrengst op de lange termijn bepaald in hoeverre de geproduceerde energie direct kan worden geconsumeerd binnen de eigen bedrijfsvoering, dat wil zeggen; door de vermeden inkoop. Door de enorme stijging van de energieprijzen wordt uw eigen opgewekte energie meer waard.

SDE uitkering (opbrengsten) lager

De SDE subsidie vult de marktprijs aan tot een bepaald niveau. De overheid bepaalt echter de hoogte van de marktprijs, op basis van de gemiddelde APX-prijs in het afgelopen jaar inclusief een correctiefactor. Het is voor de businesscase en het terugverdienplaatje belangrijk om deze marktprijs ook daadwerkelijk te realiseren. Als de marktprijs voor grijze stroom stijgt, dan zal het correctiebedrag hoger worden, als investeerder ontvang je dus minder subsidie.

Mocht u geïnvesteerd hebben in een grote duurzame installatie, zoals met zonnepanelen. Dan zult u er rekening dus mee moeten houden, dat door de stijgende energieprijzen uw SDE uitkering veel lager gaat uitvallen. ‘Reken u niet rijk’ met de ontvangen SDE voorschotbedragen in 2021 en reserveer deze totdat u de definitieve afrekening gaat krijgen, wanneer de overheid het definitieve correctiebedrag heeft vastgesteld over 2021.

Prijsgrafieken gas en elektriciteit:

Hartelijke groet, Erik Spriensma

DISCLAIMER: Deze nieuwsbrief is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uit te sluiten dat de informatie niet juist, onvolledig en/of niet up-to-date is. De juistheid en volledigheid van deze informatie kan dus niet worden gegarandeerd. Onjuistheden kunnen voorkomen. Berekeningen zijn illustratief en indicatief. Onder voorbehoud van prijs- en zetfouten. Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ is hiervoor niet aansprakelijk en aanvaard geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van de opgenomen informatie. Op geen enkele wijze kunnen rechten worden ontleend aan de in dit document aangeboden informatie. Zo fluctueren Energietarieven dagelijks. Energietarieven zijn onder andere afhankelijk van grondstofprijzen, geopolitieke spanningen, looptijden, winstmarges van energieleveranciers en het inkoopmoment.  Het prijsverloop in het verleden, bieden echter geen volledige garanties en zekerheid voor de toekomst. Op alle leveringen en diensten zijn de Algemene voorwaarden van Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ van toepassing zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel Oost Nederland (onder nummer 58089845).