In de vakantieperiode, mocht ik vorige week in een interview en artikel in het Dagblad van het Noorden en gisteren op de radio en televisie bij RTV Drenthe, mijn zorgen delen over de alsmaar stijgende energiekosten ook voor particulieren. In deze uitzending mocht ik onder andere uitleg geven over ontwikkelingen op de energiemarkt en de energieprijzen mocht ik nader duiden.

Energiecrisis daar hebben we het al langer over. Maar zoals aangeven verbaasde het me, hoe langzaam het besef doorsijpelt van de hogere energieprijzen en een afnemende leveringszekerheid. En de mogelijke economische en maatschappelijke (ontwrichtende) gevolgen hiervan voor bedrijven en gezinnen in onze maatschappij, indien deze situatie langer aanhoudt.  Energie is namelijk erg verweven in onze samenleving.

 

 

Van energiecrisis naar systeemcrisis

Met het vooruitzicht op de winter gaat het namelijk een hele kluif worden om de Europese gasopslagen goed gevuld te krijgen, met een Rusland die de gaskraan steeds verder terugdraait (eerder als gehoopt) en een Europa die tegelijkertijd ook af wil van datzelfde Russische gas. Wij zullen de aankomende jaren toegroeien naar een heel ander energiesysteem (meer aanbod gestuurd door wind- en zon in combinatie met hele dure gascentrales en ook worden meer afhankelijk van acute aanvoer van relatief duurder LNG gas). Wat op dit moment de energieprijzen de pan uit doet rijzen. We zitten middenin energiecrisis, met onbetaalbare wordende energieprijzen, leveringszekerheid die steeds meer onder druk komt te staan. En als gevolg daarvan mogelijk optredende grondstof- en voedselschaarste. Op dit moment stijgen ook de variabele modelcontracten voor particulieren van circa € 2.000 naar € 5.000 en mogelijk tot zelfs € 7.000 per jaar (bij een eventuele verergering van de energiecrisis in de winterperiode), dit is mede afhankelijk van het energieverbruik en de verschillen in tarieven tussen het oude (verlopen) energiecontract en het nieuwe variabele energiecontract. Voorschotten van huishoudens zullen dan ook kunnen stijgen met gemiddeld 250 tot wel 500 euro maand in het meest ongunstige geval. Er blijven verschillende scenario`s mogelijk richting de winter, maar in het meest slechte scenario (koude winter, de gaskrapte verergerd) kunnen problemen opstapelen en uitmonden in een grotere systeemcrisis.  Zo is het denkbaar dat de industrie afgeschakeld gaat worden van het energienet, bij een aankomende strenge winter vanwege schaarste.  Of de industrie stopt met produceren, omdat het te duur wordt (voor energie intensieve sectoren) om verder te produceren. Energie is als een eerste levensbehoefte. Onze samenleving is steeds afhankelijker geworden van energie. Een bijzondere gedachte dus, dat een ‘warme’ woning voor burgers, straks ten koste zou kunnen gaan van het productieproces van bedrijven en daarmee onze voedselproductie kan raken met mogelijk legere schappen in de winkels als gevolg. Of mensen die eerst al moeite hadden met rondkomen, kunnen de hogere energierekeningen niet meer betalen met alle (financiële) gevolgen van dien.

De energiecrisis vraagt om concrete maatregelen. Energiebesparing zal de aankomende jaren een belangrijk thema worden, en dat is ook positief! De energietransitie heeft enerzijds wellicht deze ‘prijsprikkel’ nodig om sneller te verduurzamen.  Anderzijds voor de korte termijn dus erg zorgelijk dat groepen in de samenleving, door de hoge energieprijzen dichter bij de armoedegrens komen (=energie armoede). En bedrijven die niet hebben (kunnen) verduurzamen (zoals de horeca in coronatijd) of behoren tot de energie intensieve sectoren, financieel harder geraakt kunnen worden. Maar inmiddels is energie ook voor het reguliere MKB geen ‘sluitpost’ meer. Hopelijk komt niemand aankomende winter letterlijk en figuurlijk ‘in de kou te staan’

Hoe energiekosten en energiegebruik beïnvloedden? 

  1. Verminder het energiegebruik, focus op energiebesparing
    Elke kWh of m3 die je niet gebruikt hoeft ook niet te worden opgewekt en/of ingekocht. Energie besparen kan heel eenvoudig, (gekscherend bedoeld), door gewoon naar de meterkast lopen en de hoofdschakelaar uitzetten of de gaskraan dichtdraaien. Wat we uiteraard als maatschappij willen en bedoelen, is dat we efficiënter gebruik maken van energie, we wensen namelijk geen comfort verlies (warmte woning) of productieverlies (bedrijven), als we kiezen voor een energiebesparingsoplossing met als gevolg minder energiegebruik.  Gedragsverandering als korter en minder vaak douchen, de verwarming lager zetten en een warm gekleed zijn,  zijn de vanzelfsprekende en veel genoemde voorbeelden. Investeringen in isolatie, ledverlichting en relatief eenvoudige maatregelen zoals de CV ketel zuiniger in te stellen, kunnen daar aan bijdragen. Ook een investering in een warmtepomp hoort daarbij. Zorg er wel voor dat de randvoorwaarden optimaal zijn voor de toepassing van een warmtepomp (isolatie, laag temperatuurnet-radiatoren en vloerverwarming).  Er zijn dus verschillende manieren van energiebesparing. Zo lijkt er inmiddels een behoorlijke vraag naar elektrische kachels te zijn als je rond speurt in webshops. Particulieren (vooral in Duitsland) lijken inmiddels de ontwikkelingen rond aardgas niet af te wachten en schaffen nu een elektrische of houtkachel aan. Elektrisch gaan verwarmen, hoeft in eerste instantie niet direct een veel logischer stap te zijn ten opzichte van stoken met gas.  In beginsel is dit namelijk niet rendabel. Er is namelijk sprake van behoorlijke energieverliezen (je hebt circa 30% rendement van de energie,  bij de omzetting van elektriciteit). Dit is alleen te verantwoorden als je hierdoor over het geheel gezien meer energie bespaart.  Als metafoor kun je denken aan de wintersportvakantie. Je zit op 2000 meter hoogte in de zon met een temperatuur van -5 ℃. Toch ervaar je dit meestal als prettig. Je hebt warme (ski)kleding aan en ervaart stralingswarmte van de zon. Zoiets zou je thuis of in de bedrijfsvoering van een zakelijke pand ook kunnen bewerkstelligen door je allereerst warm te kleden en aanvullend (bij)verwarmen met bijvoorbeeld infraroodpanelen (= vorm van directe warmtestraling).  Door er niet voor te kiezen om de hele ruimte te verwarmen (=inefficiënt), maar te gaan voor gerichte stralingswarmte, hoef je maar een beperkt gedeelte van de ruimte (boven de bank in de woonkamer of op een werkplek) te verwarmen. Het elektriciteitsverbruik kan enerzijds wel stijgen door het elektrificeren van deze manier van warmte opwekking, maar de manier van verwarmen is relatief efficiënt.  Stel je hebt voor 2kw aan infraroodpanelen hangen in de woonkamer aan gerichte stralingswarmte en je kunt vervolgens de CV ketel van 25 kW uitschakelen, dan heb je wel een forse besparing (financieel en overall energieverbruik). Het gaat er dus om dat we bij de bron minder energiegebruik hebben en dat zijn uiteindelijk onze energiecentrales.  Dus als bijverwarming kan een elektrische kachel (zoals infrarood panelen) wel zuinig, duurzaam en interessant zijn. Eventueel in combinatie met een (hybride) warmtepomp.
  2. Budgetteer de energiekosten de aankomende jaren. We kunnen niet in de glazenbol kijken hoe bepaalde ontwikkelingen uitpakken (conflict Rusland-Oekraine, temperatuurontwikkeling aankomende winters), maar het is mogelijk dat de prijzen stabiel hoog blijven tot en met 2025 (zeker ten opzichte van het gemiddelde prijspeil van de afgelopen 5 jaren). Reserveer geld voor aan eventuele verdere stijging van de energiekosten.
  3. Optimaliseer de consumptie en teruglevering van het eigen energiegebruik en eigen opwekking. Door de geleverde stroom uit het net en de eigen opgewekte stroom (zonne- windaanbod) te gebruiken op moment dat er veel (piek)aanbod is op de stroommarkt. Bijvoorbeeld door dan de auto op te laden, de wasmachine te laten draaien, de e-boiler te gebruiken (als de zonnepanelen terug leveren aan het net, kan een deel hiervan benut worden voor bijvoorbeeld het opwarmen van tapwater)  En ventileren en koelen met buitenlucht kost daarentegen altijd minder energie ,dan wanneer een elektrische compressor aan de slag moet. Een betere spreiding van het energieverbruik, zorgt voor lagere pieken in het energienet, waardoor in een ‘normale’ energiemarkt minder investeringen en energiecentrales nodig zijn. Een goed regelbare (flexibele) elektriciteitsvraag draagt dus indirect bij aan CO2-reductie, door zoveel mogelijk de elektriciteit te gebruiken in uren met overvloedige wind en zon.  Afnemers en opwekkers van energie die hun verbruik en productie kunnen sturen, kunnen met een dynamisch energiecontract (uurprijs gebaseerd) ook nog eens financieel voordeel hiermee behalen.
  4. Indien er budget beschikbaar is probeer het ‘energiegebruik’ te verduurzamen. Bijvoorbeeld met zonnepanelen/zonnecollectoren/windmolen. Met de huidige torenhoge energieprijzen zijn deze investeringen veel sneller terugverdiend.

Een energiebesparingstraject of het verduurzamen van een woning of bedrijfsgebouw is altijd maatwerk. Schakel hiervoor altijd een deskundig energieadviseur of installateur in, die goed kan beoordelen hoe energiezuinig het pand is en welke energiebesparingskeuzes het beste passen voor uw situatie. Dit is een algemeen verhaal. Uw eigen installateur kan bepalen welke maatregelen daadwerkelijk op financieel en energetisch vlak nut hebben!

 

Interview RTV Drenthe: 9-8-2022

 


 

Artikel Dagblad van het Noorden, economisch katern: 6-8-2022

 

 

 

 

 

DISCLAIMER: Deze nieuwsbrief is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uit te sluiten dat de informatie niet juist, onvolledig en/of niet up-to-date is. De juistheid en volledigheid van deze informatie kan dus niet worden gegarandeerd. Onjuistheden kunnen voorkomen. Berekeningen zijn illustratief en indicatief. Onder voorbehoud van prijs- en zetfouten. Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ is hiervoor niet aansprakelijk en aanvaard geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van de opgenomen informatie. Op geen enkele wijze kunnen rechten worden ontleend aan de in dit document aangeboden informatie. Zo fluctueren Energietarieven dagelijks. Energietarieven zijn onder andere afhankelijk van grondstofprijzen, geopolitieke spanningen, looptijden, winstmarges van energieleveranciers en het inkoopmoment.  Het prijsverloop in het verleden, bieden echter geen volledige garanties en zekerheid voor de toekomst. Op alle leveringen en diensten zijn de Algemene voorwaarden van Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ van toepassing zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel Oost Nederland (onder nummer 58089845).

0 Reacties

Laat een reactie achter