Het is nu vijf voor twaalf. Code oranje op de energiemarkt. Er heerst serieuze angst (ook bij de politiek) dat onze leveringszekerheid in gevaar komt aankomende winter.

Er zal veel afhangen van de temperaturen en weersontwikkeling (krijgen we bijvoorbeeld veel wind- en zonaanbod) aankomende zomer en winter. Hebben we er wel eens over nagedacht dat het scenario dichterbij komt, dat er straks bijvoorbeeld geen tomaten meer verkrijgbaar zijn in de winter? En alleen nog maar bloemen in de zomer? Gaan we daarmee terug naar de jaren 50? Toen er minder beschikking was over energie… Het is denkbaar dat de industrie afgeschakeld gaat worden van het energienet, bij een aankomende strenge winter. Laten we toch niet hopen, dat we als energiegebruikers elkaar straks moeten gaan ‘verdringen’ op het net. Energie is als een eerste levensbehoefte. Onze samenleving is steeds afhankelijker geworden van energie. Een bijzondere gedachte dus, dat een ‘warme’ woning voor burgers, straks ten koste zou kunnen gaan van het productieproces van bedrijven en daarmee onze voedselproductie kan raken met mogelijk lege schappen in de winkels als gevolg.

Energie is niet alleen heel duur geworden sinds de zomer van 2021 (500% tot 600% duurder) , maar ook schaars.  Als Europa zijn we aan het LNG infuus komen te liggen (geïmporteerd vloeibaar gas veelal aangevoerd per schip) , nu we onze afhankelijkheid van Russisch gas vrijwillig, maar ook noodgedwongen aan het afbouwen zijn.  Door onze ‘beperkte gasopslagen’ zijn we als EU dus direct afhankelijk geworden van het beschikbare LNG aanbod in de markt. Zo was er afgelopen week weer een enorme prijsschok op de energiemarkt, omdat de Verenigde Staten door technische problemen met een grote LNG terminal minder exportcapaciteit heeft en ook de gastoevoer vanuit Rusland behoorlijk lijkt teruggelopen te zijn via de gasleiding Nordstream 1.  De gasprijs steeg hierdoor weer fors. Als Europa zullen we nu heel veel moeite gaan krijgen om onze gasopslagen voor de winter gevuld te krijgen. Europa en Azië zullen bij een koude winter en/of hete zomer elkaar behoorlijk proberen over te bieden, in de hoop de LNG schepen met gas in hun gewenste richting te krijgen. Dat kan voor extra schaarste aan gas zorgen.

Verduurzamen was en is een noodzakelijke stap, echter was die ene grote stap richting 2050 wellicht snel en hebben we deze te weinig onderbouwd genomen. Betaalbaarheid en leveringszekerheid lijken we volledig uit het oog verloren. Tijdens de eerste lockdown in 2020 las ik in veel stukken, dat we als maatschappij de intentie hadden om de wereldeconomie duurzaam en opnieuw op te bouwen. Ik gun iedereen zijn welverdiende vakantie, maar waarom is vliegen na onze geplande GROTE RESET dan nog steeds accijns vrij? Waarom is er nog steeds een vliegticket naar een zonnig oord te boeken vanaf € 15,00 per persoon.  Waarom is een vakantie naar Spanje daarmee met de auto vele malen duurder als met het vliegtuig?! Vakantie blijft een luxeproduct, hier zijn we als maatschappij toch best bereid om iets meer te willen betalen om onze CO2footprint te compenseren of liefst te verkleinen?!

Ook ik weet dat vasthouden aan mijn luxe leventje me niet verder gaat helpen. Onze hoge levenstandaard zal moeten versoberen en we zullen echt meer tempo moeten maken met energiebesparing.  We zijn te afhankelijk als maatschappij van hoogwaardige energiestromen. Deze raken op.

En ja we zullen naar een schonere wereld moeten, met zuinigere en schonere auto`s, industrie en landbouw etc.  Dat betekent niet dat we de agrarische sector moeten wegjagen uit Nederland. We mogen dankbaar zijn voor de hoogwaardige productiviteit van onze agrarischesector in Nederland. Wel zijn we als Nederland bijna de grootste exporteur van land- en tuinbouwproducten ter wereld. Het wordt tijd voor een omslag in onze eigen voedselproductie. Laten we daarom de agrarische sector en andere bedrijven (en gezinnen) belonen en financieel steunen (ook bij energiearmoede ) als de ontwikkeling naar meer lokale voedselproductie en afname versneld gaat worden. Dus veel minder exporteren naar het buitenland en als consumenten weer lokaal en regionaal geproduceerd (biologisch) Nederlands vlees en tomaten in de supermarkt gaan kopen.

En een (tijdelijke) verhoging van de gaswinning in Groningen? Liever niet zeg ik als burger woonachtig in de nabijheid van 2 gasopslagen. Maar ik denk dat we er niet aan ontkomen. Graag wel alleen nieuwe gasboringen bij acute noodzaak, mits dit veilig kan, maar dan ook structureel de financiële voordelen van de gaswinning volledig laten terugvloeien naar de 3 noordelijke provincies voor onder andere de opbouw van een aardbevingsbestendige een duurzame regio.

En betreffende de netcongestie met de overvolle en overbelaste energienetten… Er is nog ruimte voor zon- en windenergie. We zullen alleen over moeten gaan van een vraag-gestuurd energiesysteem (zoals het altijd was), naar aanbod-gestuurd energienet. Energiegebruik zullen we moeten ontmoedigen. Maar energie afname juist stimuleren op momenten van veel duurzame energie (overschot) en daarmee onze energievraag meer flexibel maken. Dus in ons elektrificatieproces accu`s, wasmachines, elektrische auto`s , warmtepompen ‘gestuurd’ op momenten gebruiken als er veel duurzame energie van zonnepanelen en windmolens wordt opgewekt. Maar enkel inzetten op volatiele onvoorspelbare energie blijft onhoudbaar als daar niet evenredig voldoende gas, kolencentrales (en wellicht kerncentrales) en opslagbuffers tegen over staan. Overigens zou het tijdelijk verhogen van de elektriciteitsproductie uit onze relatief schone kolencentrales veel aardgas kunnen besparen, welke nu gebruikt wordt voor de productie van elektriciteit in de gascentrales. Daarbij zal de smartgrid (slimme netten) sneller zijn intrede moeten gaan doen. Op deze manier worden grote verschillen in het energienet opgevangen, zodat onze stroomvoorziening daar geen hinder van ondervindt. En laten we de jeugd weer enthousiasmeren voor het beroep van installateur en elektrotechnicus en deze banen aantrekkelijk belonen, want makkelijk is het niet om de juiste mensen te vinden waar deze energietransitie zo hard naar op zoek is..

Een energiecrisis geeft onzekerheid , want onze voorheen betrouwbare en goedkope energievoorziening lijkt voorlopig ten einde. Ook legt deze crisis pijnlijk het probleem bloot dat economische groei erg gecorreleerd is met energiegebruik en milieuproblematiek. En schaarste leidt tot hogere prijzen, waar nu sprake van van is met een zeer hoog oplopende inflatie. Laten we alleen niet vergeten dat een energiecrisis ook kansen biedt om onze (energie)zaken beter en anders te gaan doen. We zullen onze economie en energiesysteem fundamenteel anders en volledig duurzaam moeten gaan inrichten. Consuminderen, energiebesparing en circulariteit zullen meer aandacht moeten krijgen. En ons energiebelastingsysteem zal grondig moeten hervormen, waarbij de vervuiler meer zal moeten gaan betalen, dan nu het geval is met het huidige degressieve belastingstelsel.

We staan voor lastige keuzes richting 2050….  De stamppotjes, de warme trui en de relatief schonere kolencentrale zullen waarschijnlijk (tijdelijk) hun comeback gaan maken aankomende winter!

Dit bericht is ook geplaatst op linkedin op 18-6

DISCLAIMER: Deze nieuwsbrief is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uit te sluiten dat de informatie niet juist, onvolledig en/of niet up-to-date is. De juistheid en volledigheid van deze informatie kan dus niet worden gegarandeerd. Onjuistheden kunnen voorkomen. Berekeningen zijn illustratief en indicatief. Onder voorbehoud van prijs- en zetfouten. Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ is hiervoor niet aansprakelijk en aanvaard geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van de opgenomen informatie. Op geen enkele wijze kunnen rechten worden ontleend aan de in dit document aangeboden informatie. Zo fluctueren Energietarieven dagelijks. Energietarieven zijn onder andere afhankelijk van grondstofprijzen, geopolitieke spanningen, looptijden, winstmarges van energieleveranciers en het inkoopmoment.  Het prijsverloop in het verleden, bieden echter geen volledige garanties en zekerheid voor de toekomst. Op alle leveringen en diensten zijn de Algemene voorwaarden van Energie Adviesbureau ‘Het Snoer Om’ van toepassing zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel Oost Nederland (onder nummer 58089845).